Het begon allemaal met een crazy wall

Mijn fascinatie voor Maria begon toen ik als Master in de kunstwetenschappen een thesis schreef over de iconografie van de spinnende Madonna. Na mijn studies verhuisde ik naar Antwerpen en werd ik verliefd op deze barokke stad. Tien jaar later kan ik nog steeds niet naast de Maria’s kijken die op elke straathoek prijken en blijf ik getroffen door de veelheid en diversiteit waarmee ze wordt afgebeeld. Ik ging op zoek naar de verhalen achter de gevelbeelden en de Maria’s die in de Antwerpse kerken worden bewaard. Met rode draden maakte ik verbindingen tussen de verschillende aspecten van Maria. Bij elk verhaal kwamen er connecties bij, tussen de fysieke verschijning van Maria in de straten, de geschiedenis van Antwerpen en het eeuwige getouwtrek om de ziel van de stad tussen de Europese overheersers die er passeerden.

Maria, Madonna, Onze-Lieve-Vrouw

Mariaverering is springlevend. Over heel de wereld is Maria nog steeds de populairste en meest afgebeelde heilige. Processies om haar te eren worden opnieuw georganiseerd en bedevaartsoorden waar zij zou verschenen zijn, zien een toename in hun bezoekersaantallen. Hoewel traditionele geïnstitutionaliseerde religie op haar retour is, staat het gelaagde icoon van Maria als een huis, waarin een brede groep mensen troost lijkt te vinden. Voor de gelovige is Maria de menselijke heilige, een moederfiguur dat benaderbaar en aanspreekbaar is. Voor de kunsthistoricus is ze een iconografie waar niet aan te ontkomen valt. Voor de Antwerpenaar is ze Mayken die geruststelt en beschermt. Voor de feminist is ze de erfgename van heidense godinnen die gedijt in een patriarchaal systeem. Voor de kitschliefhebbber is Maria de oerdiva en een onuitputtelijke bron van verzamelobjecten die de grens bewandelen tussen Kunst en camp.

op toer

Ik gids jullie langs de belangrijkste Mariakerken van Antwerpen, de Kathedraal, Carolus Borromeuskerk en de Sint-Pauluskerk. We wandelen door de straten van het historisch centrum en de studentenbuurt; een estafette van het ene mariabeeldje naar het andere. Maria bemiddelt tijdens de wandeling in al haar gedaantes tussen ons en het verleden. We ontdekken verscholen hoeken en kantjes van Antwerpen en bekijken vertrouwde plekken vanuit een nieuw perspectief. Na de Maria Toer zal je ’t Stad met andere ogen zien!

meer lezen?

private art tours

Voor Private Art Tours schreef ik een artikel met als titel Maria, katholieke diva en Antwerpse volksgodin.

de standaard magazine

Maarten Inghels is schrijver en dichter. Op wandel in zijn verstilde stad speelt hij bingo met de Mariabeelden, en onderweg ontrafelt hij een oud familieverhaal.